Kağıt Fabrikası Yönetim Sistemi makale serimizin üçüncü başlığı olan "Yönetim Karar Mantığı Hiyerarşisi" kısmını detaylandıracağız. Bu başlık altında yer alan detaylar, daha önceki iki makalemiz ile ilişkili olup devam nitelediğindendir.

Şirketler, katma değer yaratmak üzere, faaliyetleri kapsamında yenilemelere giderler. Yani bir kağıt fabrikasının kuruluşunun mantıksal zemini, kaynak olarak kullandığı Girdileri doğrudan değer katılmış Kağıt Ürünü çıktılarına dönüştüren ve üretim, bakım kalite kontrol ve lojistik gibi yenilemeli faaliyetlerdir. Bu faaliyetler Kağıt Ürünleri çıktısı için sürekli olarak tekrarlanmaktadır.
Bir kağıt fabrikasında bu yenilemeli faaliyetlerini nasıl yürütüleceğini gösteren düzenlemeye Operasyon denir. Operasyon, faaliyetleri yönlendiren ya da kontrol altında tutan düzen kalıplarıdır. Sözgelimi, Kağıt üretimi operasyonlarında bir üretim hattı düzeni vardır; kabaca önce hamur hazırlama, kağıt hamuru ve katkı maddeleri ile besleme harmanını oluşturma, yaş kısım, tutkallama, kurutma, kesim ve paketleme hattı bulunur.
Büyük bir kağıt fabrikasında, bir operasyonun tam bir kesinlikle nasıl yürütüleceğini somut hale getiren örgütsel "Prosedürler" bulunmalıdır. Şirket prosedürleri, şirketin kanunlarıdır ve bir operasyonun gerçekleştirme biçimini belirleyen talimatlardan oluşur. Sözgelimi kağıt imalatında, üretimde kullanılacak makine-ekipman ve operasyon standartlarını somut hale getiren birimler mevcuttur. Bu birimler ve standartları dikkate alan prosedürler Operasyonu kontrol altında tutmaktadır.
Şirketlerde bir diğer karar mantığı düzeyi, Prosedürlerin amacını belirleyen "Politikalar"dır. Örneğin kağıt imalatında politikalar, üretimi yapılacak kağıt türlerini, yıllık tür değişiklerinin miktarlarını, türlere göre hedef alınacak pazarları, üretim maliyeti ve satış fiyatı hedeflerini belirler. Politikalar, Prosedürleri kontrol eder.
Şirketlerdeki en üst karar mantığı düzeyi ise politikalar değişim doğrultusu veren "Strateji"dir. Örneğin, yine kağıt imalatında, üretimi planlanan türün ürün hatlarını, yeni ürünler için yeni kağıt makinesi ve yardımcı hatlarının temini, üretimde çok kullanılan kimyasallara ait tesislerinin satın alınması ya da kurulmasını, v.b. Belirler. Strateji, politikalardaki değişikliği kontrol eder.

Şirketler devamlılığını sürdürmek için kısa ve uzun dönemli planlama yapma gereksinimi duymaktadırlar.
-Operasyon Planı,
-Stratejik Plan,
Operasyon Planları, faaliyetleri de dikkate alarak operasyon hedefleri ve prosedür değişikleri yoluyla uygulanır. Bu planlama, imalat esnasında yinelenen eylem biçimleri ile belirli amaçlara nasıl ulaşacağını belirleyen somut doğrular olup, bilinen eylemlerden yola çıkar. Esasında planlamanın mantığı, operasyonların mantığıdır; daha önce varmış olduğumuz bir noktaya nasıl ulaşacağımızı biliriz. Operasyon plan mantığında eylemin amaç ve araçları, yani hedef ve taktikler, açık seçik belirtilebilir; çünkü bu operasyon eylemi daha önce defalarca yapmışızdır ve bunun için ne gerektiğini biliriz. Bu bakımdan, operasyon planları madde madde başlıklar halinde sıralanabilir , Çünkü bütün ilgili taraflar bu başlıklar altını doldurabilir: orada bulunmuştur; bir şeyi daha önce yapmıştır, onu yeniden nasıl yapacağını bilir. Operasyon planın mantığında eylemin amaç ve araçları, yani hedef ve taktikler, açık seçik belirtilebilir; çünkü bu operasyon eylemi daha önce defalarca yapmışızdır ve bunun için ne gerektiğini biliriz. Bu bakımdan, operasyon planları madde madde başlıklar halinde sıralanabilir , çünkü bütün ilgili taraflar bu başlıklar altını doldurabilir: orada bulunmuştur; bir şeyi daha önce yapmıştır, onu yeniden nasıl yapacağını bilir. Bir operasyon planının bize tek söylediği, aslında neyi ne kadar süreyle daha yapacağımızdır.
Stratejik planlar, stratejik hedefler ve politika değişiklikleri yoluyla uygulanır. Bu stratejik planlama, daha önce hiç denenmemiş eylemleri araştırmayı hazırlama ve bilmeyen eylemler mantığıyla hareket eder. Strateji mantığı, bir araştırma mantığıdır: daha önce hiç gitmediğimiz bir yere varmak için gerekli hazırlıkları yapmayı gerektirir. Stratejik plan mantığında, daha önce gerçekleştirilmiş bir eylemi yenilemek değil, yenisi için araştırma yapmak gerekir. Stratejinin mantığı, bilinen bir eylemin araç ve amaçlarını dile getirmek değil, algıyı geliştirmek, yeni bağlılık alanları oluşturmak, eylem için hazırlık yapmak gibi öğeleri içerir. Bu üçü, yani algı, bağlılık ve hazırlanma, Stratejik araştırma gerçek mantığını oluşturur.

Bu makalemize de burada nokta koyalım. Bir sonraki makalede şirketlerin Yönetim Seviyelerini de dikkate alarak daha detaylara girip anlatımımıza devam edeceğiz

Derleyen: Şirzat AÇIKGÖZ