Bu makalemizde yaş kısım ile ilgili bilgi vermeye devam edeceğiz. Yine çok uzun bir makale yazıldığı için serzenişte bulunabilirsiniz; ancak önemi nedeniyle gerekli parametreler konusunda bilgi vermememizin de konuyu bütünlemek açsından eksik bırakacağını düşündük. Makalemizde, ilgilendiğimiz konu pres keçeleri olacaktır. Aşağıda vereceğimiz bilgiler birçok keçe tedarikçilerinin öneri ve üretimdeki çalışma tecrübelerimizden alınarak derlenmiştir. Bir kez daha belirtmek isterim ki, her kağıt makinesinin karakteri farklıdır ve bir makinede elde edilen kazanımlar diğer makinede benzer şekilde olmayabilir.

Yaş kısım pres keçelerinden maksimum performans elde etmek için doğru bir şartlandırma gerekli olduğunu üretimde çalışanlar bilir. Bu şartlandırmanın iki amacı vardır: keçe temizliği ve su uzaklaştırılması.
Su uzaklaştırılmasını etkileyen keçe faktörleri is geçirgenlik ve keçe ağırlığıdır.
Bu, esas olarak keçeden geçen hava akışının azalmasına önlemek ve yüksek miktarda suyu uzaklaştırabilmek için daha fazla zamana ihtiyaç olduğu anlamındadır. Tabii ki uygulanan çok kısa sürede keçeden gerekli tüm suyu çıkarmak mümkün olmayacaktır. Her durumda ve keçe türü ne olursa olsun, vakum kasası üzerinde keçenin kalma süresi 0,002 saniyeden az olmamalıdır.
Önerilen bir vakum aralığı altında çalışan Vakum Kasasındaki gerekli hava akışı ile belirlenir. Bu vakum mümkün olduğu kadar sabit olmalı ve bir çok keçe tedarikçisinin de önermekte olduğu 0,56 bar'dan fazla olmamalıdır. İyi bir vakum seviyesi, daha fazla suyu uzaklaştıracak ve hava akışını arttırırken daha iyi temizlik etkisi oluşturacaktır. Aşırı vakum seviyesinin keçede fazla aşınmaya neden olacağı ve bu nedenle elektrik tüketimini artıracağı da dikkate alınmalıdır.
Hedef, mümkün olduğu kadar az keçe aşınması ile yeterli su gidermenin yanı sıra mümkün olduğunca maksimum temizlik elde etmektir. Şartlandırma çalışması, vakum kasasındaki vakum, hava hızı, çıkarılan su miktarı (genellikle Scanpro ile ölçülür) ve kendi kağıt profilleri ile değerlendirilir. Öte yandan, doğru bir temizlik için çok miktarda fıskiye suyu ve çok miktarda vakum gerekli olacaktır. İyi bir su uzaklaştırması için minimum miktarda kalan su ve güçlü vakum gerekli olacaktır. Ancak güçlü vakumun zarar verdiğini de söylemiştik. Bu nedenle iyi bir yal kısım keçe şartlandırması çok iyi bir temizlik, iyi bir su uzaklaştırması ve minimum bir keçe aşınmasını içeren bir optimum çalışma koşullarını içermelidir.

Vakum kasalarındaki keçe şartlandırma için toplam yarık genişliği için genel bir tarif kağıt makinesi göre olacağıdır.

Yarık Genişliği = (Makine Hızı(m/dak)/60) x 0,003 sn.

Ancak yüksek hızlı kağıt makinelerinde, toplam yarık genişliğinin yüksek değerlere çıkması nedeniyle, bunların birkaç bölünmüş ve daha dar yarıklar olarak düzenlenmesi gerekir. Özellikle geri kazanılmış atık kağıt kullanılıyorsa, yarıkların 10 mm. Genişlikten daha dar olması yarık tıkanmalarına sebebiyet vereceğinden önerilmez. Diğer yandan, yarık genişliği artışı keçenin vakum alanında daha uzun süre kalmasına izin verecek ve keçeden suyun uzaklaştırılmasına fayda sağlayacaktır. Deneyimler, yarık genişliğindeki sonsuz artışın, su gidermede verimliliğin paralel olarak artması anlamına gelmediğini ve keçe ömrünü kısalttığını göstermektedir. Bu nedenle, 900 m/dak.'dan daha düşük hızlardaki kağıt makinelerinde 15 mm'den fazla yarık genişliğinin gerekli olmadığını düşünülmektedir. Toplam yarık genişliği, bir yarıklı, iki yarıklı veya üç yarıklı gibi bir veya birkaç vakum kasası konulması olarak dağıtılabilir. Genel olarak (eşit toplam açıklık ile) iki yarıklı bir vakum kasası, bir yarıklı iki vakum kasasından daha iyidir, çünkü ∆P'yi sistem etkinliğini artırarak koruyabiliriz ve ayrıca imalatı da daha ucuzdur.

Asıl olan konulardan bir diğeri de, vakum kasasının keçe ile temasta olacak yüzeyidir. Vakum kasasının bu yüzeyinde, temas ettiği keçeye zarar verebilecek deformasyona veya keçe aşınmasını önlemek için vakum kasalarının keçe temas yüzeyi malzemelerin kalitesine dikkat etmek önemlidir. Aynı zamanda bu malzemelerin pürüzsüz olması ve keçe yüzeyine zarar verebilecek çıkıntılarının olmaması da tavsiye edilir. Bu malzemeler, genellikle aşındırma etkisi çok az olan özel seramik kaplamalar olarak seçilmektedir. Bu malzemeler, vakum esnasında keçe teması sonucunda oluşan aşınmayı minimize etmektedirler.

Etkili keçe temizliği elde etmek için, içinden belirli bir hava akışının geçmesini garanti etmek gerekir.
Belirli akışlar şunlardır:
• 70 l/dak. cm2 , minimum.
• 90 l/dak. cm2, önerilen.
Bu değerlerdeki azalma, keçenin etkinliğinin azaldığı anlamına gelmektedir. Keçe tedarikçilerinden alacağınız servis hizmeti esnasında vakum kasalarındaki hava akış hızını ölçtürmeniz size keçeniz hakkında daha net bilgiler verebilecektir.

Su halkalı vakum pompları ile sağlanan vakum sisteminin olduğu makinelerde vakum, aşağıdaki parametrelere bağlı olarak değişebilir:
• Keçenin ilk geçirgenliği.
• Keçenin kirlilik derecesi.
• Tıkanma durumu ve/veya sıkıştırma seviyesi.

0,4 - 0,45 Bar arasındaki vakum değerleri yeterli kabul edilir. Hiçbir durumda 0,3 Bar'dan düşük veya 0,56 Bar'dan yüksek olmaları istenmez. Sistemdeki vakum düşüşlerini önlemek için pres kısmındaki her keçeye ait vakum kasası için ayrı bir vakum pompası sistemi ile vakum sağlanmalıdır, böylece yeni bir keçenin takılması sonrasında(daha yüksek geçirgenliğe sahip) diğer keçelerin vakumu etkilenmemiş olur. Ancak, bu yapının oluşturulması daha çok kağıt makinesi tedarikçisi ile ilgili olup, makinenin tasarımı esnasında yapılmalıdır.
Bu faktör yukarıda belirtilenlerle ilgilidir: Akış ve Vakum ve hissedilen duruma ve şartlandırma cihazlarının iyi veya kötü performansına bağlıdır.
Keçe üzerindeki (vakum kasalarında ölçülen) doğru hava hızı değerlerini 6 ile 12 m/sn arasında değerlendiriyoruz.

Keçe üreticilerinin önerileri doğrultusunda keçe üzerindeki (vakum kasalarında ölçülen) doğru hava hızı değerlerini 6 ile 12 m/sn arasında olabileceğini değerlendiriyoruz.

Her verimli bir vakum sistemi aşağıdaki temel kuralları yerine getirmelidir:
• Vakum beslemesini, her uygulama noktası için diğerlerinden ayrı bir emiş kaynağı.
• Yukarıdakiler mümkün değilse, en azından yaş kısım elek kısmı vakumunu, pres alanından bağımsız tutun.
• Yerçekiminden yararlanmak için her zaman - mümkün olduğunda - yatay olarak kağıt tarafına yerleştirin.
• Pompada ve uygulama noktasında aynı vakum seviyesini elde edebilmemiz için boru çapını boyutlandırın.
Gerektiğinde, valfi boğma yoluyla değil, yanlış hava girişi yoluyla vakum seviyesini kontrol edin.
Tüp çapı hesaplaması için, içlerinde aşağıdaki hava hızlarını göz önünde bulundurun:
• Karışım suyunun olduğu yerde – hava 18 m/sn.
15 ile 20 m/sn arasındaki değerler genellikle iyi olarak kabul edilir.
• Sadece 28 m/sn havanın olduğu yerler.
Su – hava ayırıcıların takılması durumunda (ki bu en iyi durumdur), uygun barometrik yükseklikleri göz önünde bulundurmanızı tavsiye ederiz, böylece – sonunda çok yüksek vakum elde edilmesi durumunda – pompa sızdırmazlık çukurundan su emmez.

Keçe temizliği için konulmuş olan fıskiyelerde su kalitesinin aşağıda verildiği gibi olması önerilir;
• Sıcaklık > 35º C
• Yüksek basınçlı fıskiyeler her zaman taze su( fresh water) kullanmalıdır.
• Düşük basınçlı fıskiyeler, aşağıdaki durumlarda filtrelenmiş elek altı suyu kullanabilir:
- Askıda katı maddeler < 35 ppm
- Parçacık boyutu < 300 mikron
- Su pH'ı, hamur pH'ına mümkün olduğunca yakın olmalıdır.

Keçe şartlandırma uygulamalarında iki grup yüksek basınçlı fıskiyelerin bulunmakta olduğunu görmekteyiz:
MULTINOZLE: Her 15 - 30 cm'de bir meme ve nispeten yavaş hareket (1 mm/keçe turu).
TEK MEME. Her birinde 1 ila 3 nozül olabilen yalnızca bir veya iki su çıkışı olan ve yavaş hareket.
Her iki sistemden herhangi birinin verimliliği, başlıca aşağıdakiler olmak üzere çeşitli faktörlere bağlı olarak artırılmış veya azaltılmış olacaktır:
• Fıskiye yeri.
• Memeden keçeye olan mesafe.
• Basınç.
• Vuruş açısı.
• Çalışma süresi (sürekli veya değil).
• Salınım hızı.
Öncelikle şunu söylemeliyiz ki, şartlandırmada mükemmel durumlara ulaşılması çok zordur, çünkü keçe cinsine, kirlilik türüne, makine hızına vb. bağlı olarak her etkenin kendine has özellikleri vardır. Ancak bu durumların her birinde geçerli olan suyun her zaman temiz olmasıdır.
Yukarıda belirtilen her faktörü yorumlayalım.
Konum:
Fıskiyeler, keçe gergisinden yararlanmak için her zaman kağıt tarafına, vakum kasalarının uzağına (30-40 cm arası) ve her zaman önüne yerleştirilir.
Mesafe:
Fıskiye memesi ile keçe arasındaki ideal mesafe, su jetinin yayılmaya ve damlalar oluşturmaya başladığı mesafedir. Bu mesafe, basınca ve meme çapına bağlıdır (bu çap genellikle yaklaşık 1 mm'dir.), ancak en iyi mesafe genellikle 12 - 18 cm arasındadır. Çok uzun mesafeler etkinlik kaybına neden olurken, çok kısa mesafeler keçeye zarar verir.
Basınç:
Basınç, iyi sonuçların alınabilmesi için minimum olmalıdır, sürekli çok ağızlı fıskiyeler için genellikle 10 ile 15-20 Kp/cm2 arasındadır; çok yüksek basınçlar keçeye zarar verir. Kesintisiz fıskiyeler için basınç daha yüksek olabilir, ancak asla 40 Kp/cm2'yi geçmez.
Açı:
Bu, yüksek hızlı makinelerdeki en karmaşık tavsiyelerden biridir, ancak değerlendirmeler dikkate alınarak 90º prensipte iyi olduğu düşünülmektedir.
Çalışma Süresi:
Bu noktada, kesikli çalışma ya da sürekli çalışması ile ilgili önerinin hangisi olduğunu tartışılmaktadır. Ancak ağır basan öneri sürekli çalışan multinozzle. Bu açıkça en az iki koşul gerektirir: yeterli temiz suya sahip olmak ve dolayısıyla daha fazla su uzaklaştırılması için yeterli vakum miktarına sahip olmak.
Salınım(Osilasyon) Hızı:
Çok nozullu fıskiyelerin yaşayabileceği temel problem, yön değiştirmede(gidip-gelmede) kullanılan zamandır. Hareket hızı çok yüksek ve durma süresi uzun ise, fıskiyelerin aynı noktalara çok uzun süre etki ettiğini ve bunun – kısa/orta vadede – keçeye zarar verdiğini görebiliriz. Bu nedenle, bu sorunu önlemek için düşük hareket hızında çalışılması tavsiye edilir.

Yukarıda yüksek basınçlı fıskiyeler ile ilgili açıklamaları tamamladıktan sonra, şimdi de düşük basınçlı fıskiyeler için bazı diyeceklerimiz olacaktır.
Bu fıskiyeler, hidrolik bir sızdırmazlık oluşturmak ve keçeyi yağlamak için çift işleve sahiptir. Bu hedefe ulaşmak için, fan püskürtme memeleri 0,025 ile 0,05 mm kalınlık arasında bir su filmi sağlar. Bu nedenle konumları, tüm keçe genişliği boyunca eşit su girişini garanti edecek şekilde vakum kasasının hemen önünde olmalıdır. Keçenin kağıt tarafına yerleştirilmelidirler. Bu fıskiye, keçenin sürüklediği yalancı hava girişini kapatan bir film oluşturmalıdır.
Çok yüksek su basıncı basınç gereksiz bir su tüketimine neden olur. İdeal basınç genellikle 3 ile 5 Kp/cm2 arasındadır. Genel olarak, fıskiye memesi ile keçe arasındaki mesafe 10 ile 15 cm arasında, memeler arasındaki mesafe ise 35 ile 75 mm arasındadır.

Yaş kısımda , %100 sentetik keçelerle çalışıldığında, kimyasal reaktifler ile duruşlardan yararlanılarak çok etkili şok yıkamalar yapılabilir. Alkali yıkamanın işlevi organik kökenli malzemeleri (hamur lifleri, reçineler vb.) keçeden uzaklaştırmaktır. Asit yıkama organik olmayan bileşenleri (mineral dolgu maddeleri, kullanılmış sudan gelen tuzlar) uzaklaştıracaktır. Hidroklorik asit, sülfürik aside göre tercih edilir, çünkü daha sonra üretim sularını sertliğini artıran çözünmeyen sülfatların oluşumuna neden olabilir.
Önerilen uygulama süreci aşağıdaki gibidir:
Birincisi: Keçe yavaş konumda dönerken ve fıskiyeler kapalıyken, suyu keçeden çıkarmak ve kimyasal ürünlerin aşırı seyrelmesini önlemek için emiş kasalarındaki vakumu açın.
İkincisi: Alkali yıkama. %3 ila %5 konsantrasyonda bir NaOH çözeltisinin tüm keçe genişliği boyunca eşit şekilde 3 litre/m2 keçe yüzeyi olacak şekilde vermeye çalışın. Sıcaklık 40º C'den yüksek olmamalıdır. Keçe yüzeyine dağıtma, tüm keçe genişliğine yayılan keçenin üst noktasına konumuş delikli bir borudan kolayca yapılabilir. Uyulama süresi yaklaşık 15 dakika olmalıdır; bu süre zarfında keçe, fıskiyeleri ve emmeyi kapalı tutarak NIP'de basınç olmadan döndürülmelidir.
Üçüncüsü: Fazla miktarda su vererek yaklaşık 10 dakika, çalışma fıskiyeleri ve vakum kasası ile keçeyi durulayın.
Dördüncüsü: Asit yıkama. Keçe yeterince kuruduğunda, 3 litre/m2 keçeye % 3 oranında HCl çözeltisi uygulayın. Makine korozyon sorunları olması durumunda, daha zayıf bir asit de kullanılabilir.
Beşincisi: Üçüncü maddede olduğu gibi bol su ile durulayınız. Ulaşılan pH'ı kontrol edin ve değer 7'ye yakın olmalıdır.
Çoğu zaman asit yıkama ile başlamak uygundur. Bu yıkamalarda uygulama sırasını değiştirmek de mümkündür. Reaktif konsantrasyon ile ilgili olarak, NaOH %10'a kadar arttırılabilir; ancak %3 asit konsantrasyonunun aşılması tehlikelidir. NaOH değerinin artırılması, keçelerin dönmesinde patinaj ve kaymalara neden olabileceğinden dikkatli olunması tavsiye edilir.

Yönlendirici Valsler(Guide Roll) keçe kenarından birinin konumunu belirleyen bir klapeden gönderilen sinyallere göre hareket etmekte ve keçenin konumun sabit tutmak amaçlı olarak şartlandırmaya yardımcı olurlar. Keçelerin kaymaması ve yapılarının bozulmaması için aşağıdakilere dikkat etmek gerekir:
Vals Ayarlaması:
Bu doğru yönlendirme için çok önemlidir. Yanlış ayarlanmış bir vals gizli bir kılavuz görevi görerek kılavuz valsi sürekli olarak harekete geçmeye zorlar, bu da keçe konumu sabitlemesini zorlaştırır ve keçeyi deforme eder.
Gergi:
Çok yüksek veya çok düşük gergi yeni takılan bir keçenin başlatma durumunda çok daha kritiktirBu nedenle otomatik gergi sistemlerinin kullanılması tavsiye edilir; keçeler yapıları, otomatik gergi sistemindeki küçük uzamaları tolere edebilirler.
Mesafeler:
Yönlendirici valslerin konulduğu konum, bir önceki ve bir sonraki valse göre yerleştirildiği mesafenin doğru bir yönlendirme için çok önemlidir. Bir önceki vals ile mesafesi, keçenin tepki vermesi için yeterince uzun olmalıdır, keçeler nispeten serttir ve deforme olmamaları gerekmektedir. İdeal mesafe, makine genişliğine ve hızına bağlı olarak 2 ile 4 metre arasındadır. Diğer taraftan bir sonraki vals ile mesafede deformasyon istenmemektedir, bu nedenle keçe hareketinden faydalanmak için daha kısa bir çekişe ihtiyacımız var. İdeal mesafe oranı, aşağıdaki çizimde gösterildiği gibi 2:1'dir.
Açılar:
İdeal durum, giriş ve çıkışta aynı açıya sahip olmaktır. Çok küçük bir açı kaymaya neden olur, bu da kırışıklıklara neden olabilir ve kenarlardan birinin uzunluğunu değiştirerek keçeyi deforme edebilir.
Deformasyon:
Keçelerin çoğunda keçe üreticileri tarafından deformasyonun olup olmadığı görmek için , keçenin kağıt yüzeyinde keçe eninde boyalı bir şerit oluşturulur ve keçe dokusundaki deformasyon bu düz olan boyalı alandaki bozulma ile anlaşılabilir. Deforme olmuş kılavuz çizgileri işletmede çalışan arkadaşlar daha iyi anlayabilecektir. Genişlik boyunda boyalı alandaki bozulma 7 cm'den büyük olmadığı sürece, küçük bir bozulma olarak prensipte normal kabul edilebilir; bu ölçekteki bir bozulma keçe dokusunda herhangi bir soruna neden olmaz. Daha büyük bozulmalar örgüyü kapatarak geçirgenliğin azalmasına, muhtemelen daralma ve boşluk hacmini kaybetmesi ile keçenin düzgün çalışmamasına sebebiyet verir.

Keçe temin ettiğiniz tedarikçilerin bedelsiz olarak yaptığı servis hizmetlerinin olduğunu unutmayalım. Bu servis hizmeti verilmeden önce raporda istediğiniz bilgileri servis elemanına verirseniz, talebinize karşılık gelen bir ölçüm hizmeti verebilecektir. Servis hizmeti sonrası sunulacak raporlarından, çalışma esnasında makinenizdeki pres keçelerinin şartlandırmasını daha iyi görebileceksiniz. Pres keçeleri ömür ve çalışma koşullarını ve yaptığınız değişikliklere karşı sonuçları kaydederek keçeleriniz konusunda kıyaslamalar yapabilir ve optimum keçe arayışına devam edebilirsiniz. Zira, optimum keçe arayışınız hiçbir zaman bitmeyecektir!

Makalemiz umarız faydalı olmuştur.