Bu makalemizde zor bir hesabın içinden çıkmaya çalışacağız. Ülkemizde kağıt geri kazanımı için "1 ton atık kağıdın geri dönüştürülmesi ile 17 ağaç kurtarılmakta" olarak slogan olan cümlede hesaplama nasıl yapılmıştır.
Burada hesaplama yapılması gerekli olan asıl konu kağıdın hammadde olan 1 ton selüloz üretimi için kaç ağaç kullanıldığının gösterilmesi olarak öne çıkmaktadır. Sonuç olarak, 1 ton selüloz hammaddesi yerine 1 ton geri kazanılmış kağıt kullanacak olursak hesaplanacak sayıda ağaç kesilmesini önleyeceğimiz fikri ortaya konulmaktadır.
"1 ton atık kağıdın geri dönüştürülmesi ile 17 ağaç kurtarılmakta" cümlesinde gösterilen ağaç sayısını hesaplamak inanın çok zor. Bunun için aşağıda yer alacak birçok bilginin netleşmesi gerekir;
-Sözü geçen selüloz türü nedir(Kısa Elyaf, Uzun Elyaf, Ağartılmış Selüloz, Esmer Selüloz, TMP, CTMP vb. gibi),
-Selüloz üretimi için kullanılan ağacın türü(ağaç miktar tanımı m3 ve selüloz miktar tanım ton üzerinden tanımlandığı için üretimi yapılan ağacın yoğunluk bilgisi ki bu bilgi ağaçların türüne göre farklılık gösterir),
-Selüloz üretim prosesi(Mekaniksel Proses, Sülfat Prosesi, Sülfit Prosesi, vb.)
Makalemizde kullanacağımız hesaplarda Sülfat Prosesi, Uzun Elyaf Ağartılmış Selüloz üretimi ile uzun elyaf hammadde olarak da %70 Ladin/Çam/Köknar ve %30 karaçam içeren hammadde olacağı öngörülmüştür.
Bir selüloz fabrikasına kabuklu odun olarak giren ağaçların, öncelikle kabuklarından uzaklaştırılıp yonga haline getirildiği, pişirme ile içindeki ligninin ayrıldığı ve ağartma ile beyazlığına kavuştuğu bir prosese göre yukarıda öngördüğümüz esaslar bazında 1 ton selüloz üretimi için hesaplamamıza geçersek;
-Ağartma öncesi esmer selüloz miktarı(% 100 Kuru): 1,02 ton
-Pişirmeye beslenen kabuksuz odun yongası: 2,28 ton
-Ağaç hammadde yoğunluğu:0,5 m3/ton
-Kabuklu ağaç hammaddesi: 5,4 m3/ton
sonuçlarına ulaşılmaktadır.
Kısaca bir ton selüloz üretimi için kabuklu olarak %70 Ladin/Çam/Köknar ve %30 karaçam gelen hammaddenin 5,4 m3 olan miktarından 1 ton selüloz üretilebilmektedir.
Geri dönüşümden toplanan kağıt içeriğindeki yaklaşık % 20 olan dolgu düşüldüğünde ve mürekkebi giderilen atık kağıdın selüloz kazanım verimi de % 75 olarak alınırsa, 1 ton geri kazanılmış 1 ton atık kağıttan 600 kg beyaz(ağartılmış) selüloz ya da diğer bir deyişle 1,67 ton atık kağıttan 1 ton beyaz(ağartılmış) selüloz kazanılmış olur. Bu da 1,67 ton geri kazanılmış beyaz atık kağıdın, 1 ton ağartılmış(beyaz) selüloz yerine geçtiği anlamındadır.
Yani 1 ton geri kazanılmış atık kağıt kullanımına karşılık 9 m3(5.4 x 1,67) m3 odunun kaç ağaçtan çıkacağı hesabı için ortalama çapı 16 cm ve boyu 21 m. olan ağaçlar dikkate alınarak yaklaşık 17 ağaç kurtarılabileceği sonucuna ulaşılabilmektedir.
Yukarıdaki hesaplamalar, tamamen "1 ton atık kağıdın geri dönüştürülmesi ile 17 ağaç kurtarılmakta" yaklaşımına ulaşmak için varsayımlardan gidilerek yapılmıştır. Asıl bilinmesi gereken, bu sloganı oluşturan kişinin yaptığı varsayımlar ve hesaplamadır diye düşünmekteyiz.
0 Yorum